mercredi 14 juillet 2021

Król Ludwik i jego podopieczna — Artykuł Jolanty Lada-Zilke dla Moje Miasto i Klassik-begeistert

in Moje Miasto Numer 85
 
[DE] Um dieser Artikel auf deutsch zu lesen, klicken Sie bitte auf https://klassik-begeistert.de/ladas-klassikwelt-72-koenig-ludwig-ii-als-pygmalion/


Król Ludwik II jego podopieczna

Każdemu dziecku marzyłby się taki los, jaki spotkał Walpurgę Malwinger, zwaną Burgerl.
Dziewczynka jest tytułową bohaterką romantycznej, historycznej powieści „König Ludwig und sein Schützling” , którą napisała Hedwig Courths-Mahler (1867-1950). Książka, opatrzona pseudonimem autorki: Hedwig Brand, ukazała się w 1911 roku w Dreźnie, w dwudziestą piątą rocznicę tragicznej śmierci króla Ludwika II Bawarskiego. Pisarka miała trudne dzieciństwo. Jej rodzice pochodzili z marginesu społecznego, wychowywała się więc u wujostwa, którzy zapewnili jej dobrą opiekę i wykształcenie. Stąd częstym motywem pojawiającym się w jej książkach (a napisała ich około 200)jest wydobycie się z biedy i awans społeczny głównego bohatera. Hedwig Courths-Mahler była jedną z ulubionych autorek pokolenia wojennego w Niemczech.

W tym roku książka ukazała się ponownie w wydawnictwie BoD. Znany już naszym czytelnikom belgijski pisarz Luc-Henri Roger dokonał transkrypcji powieści z napisanego niemieckim gotykiem oryginału i opatrzył ją posłowiem. Wcześniej przetłumaczył ją na język francuski jako „La pupille du roi Louis II de Bavière”.

Narracja powieści prowadzona jest trochę jak w bajce. Widać, że pisała to kobieta w dziewiętnastowiecznym, przesiąkniętym emocjami stylu, ale za to pokazała, jak bardzo prosty lud bawarski kochał swojego króla. Jego tytułowa podopieczna Walpurga jest córką leśniczego i mieszka z rodziną w pobliżu zamku Hohenschwangau. Ludwig II zaprzyjaźnia się z nią i jest zachwycony jej prostotą, szczerością i bezpośredniością. Szczebiot sześcioletniej Burgerl w bawarskim dialekcie sprawia, że Ludwik zapomina o dworskich intrygach i o przeciwnikach, których nie brakuje w jego najbliższym otoczeniu. Nazywa dziewczynkę swoim Rozpraszaczem Trosk (Sorgenbrecher), Słoneczkiem i Leśnym Ptakiem. Również Walpurga od razu odnosi się do Ludwiga z ufnością. Kiedy jej rodzice zwracają uwagę, że nie wypada zwracać się do władcy per „ty”, dziewczynka odpowiada: „Do Pana Boga mówi się „ty”, więc do króla też wolno!”.

Król postanawia zapewnić jej lepszą przyszłość. Nie zajmuje się bezpośrednio jej edukacją, za
to opłaca jej pobyt w szkole z internatem pani Moritz w Monachium. Odkrywszy przypadkowo, że dziewczyna ma wspaniały głos, załatwia jej też lekcje muzyki. Idylliczna narracja zostaje w tym momencie przerwana. W monachijskim instytucie mieszkają dziewczęta z arystokratycznych bawarskich rodzin, które z rozbawieniem, a nawet z pogardą reagują na pojawienie się nowej koleżanki odzianej w dirndl, która nie mówi w Hochdeutsch. Planują nawet spisek, aby usunąć ją ze swojej ekskluzywnej szkoły. Z biegiem czasu jednak zrozumieją, że szlachetność serca nie zależy od urodzenia.
Rezolutna dziewczynka wyrasta na piękną młodą damę, której głos podziwia sam Ryszard
Wagner. Pierwsze spotkanie Walpurgi z kompozytorem opisane jest też jak w bajce. Podczas spaceru po lesie latem 1876 roku, na widok zamku Neuschwanstein, Walpurga zaczyna śpiewać arię Elżbiety z „Tannhäusera”. Ludwig II i Ryszard Wagner, którzy w tym samym czasie wybrali się na przechadzkę do lasu, słuchają z ukrycia tego spontanicznego wykonania. Kompozytor jest nim zachwycony i postanawia pomóc dziewczynie w dalszym kształceniu wokalnym. W rezultacie 8 października 1880 roku Walpurga zostaje przyjęta do Opery Królewskiej, gdzie debiutuje jako Elżbieta w „Tannhäuserze”, Ewa w „Śpiewakach Norymberskich” i Zyglinda w „Walkirii”. Jeśli wierzyć Hedwig Brand, to Burgerl śpiewała tak, że „chorzy ludzie zdrowieli, a starzy młodnieli.”

W niektórych miejscach język powieści jest patetyczny, a wypowiedzi króla i już dorosłej Walpurgi pełne egzaltacji. Nie ma jednak sztucznego happy endu, którego i tak trudno się spodziewać, znając życiorys Ludwika II. Szczególnie dramatycznie opisana jest scena rozstania króla ze swoją podopieczną. Walpurga osiąga już znaczne sukcesy jako wagnerowska śpiewaczka, ale chce zaopiekować się ukochanym królem i ulżyć mu w cierpieniach. Ten nie zezwala na to tłumacząc, że ona i jej piękny głos należą do świata, który on niedługo opuści. Na pożegnanie Walpurga śpiewa mu pieśń Franza Schuberta „Die linden Lüfte sind erwacht”.

W tle romantycznej opowieści znajduje się kilka faktów historycznych. Walpurga jest świadkiem położenia kamienia węgielnego pod zamek Neuschwanstein, zostaje nawet zaproszona na premierę „Pierścienia Nibelunga” do Bayreuth. Hedwig Brand podaje dokładne daty przedstawień oper wagnerowskich w Operze Kólewskiej w Monachium. Postać Walpurgi Malwinger nawiązuje do chorwackiej śpiewaczki Mathilde Mallinger (1847-1940), która rzeczywiście została odkryta przez Ryszarda Wagnera.

Mimo, że powieść jest dla współczesnych czytelników zbyt archaiczna, jej treść zawiera ponadczasowe przesłanie. Nawet jeśli ktoś ma wpływowego protektora, powinien włożyć mnóstwo pracy we własny rozwój i tylko wtedy osiągnie sukces. W tym sensie bohaterka powieści Hedwig Brand może być wzorem dla ambitnych, młodych ludzi.

*        *
*

[DE]

Hedwig Brand (Courths-Mahler) 
König Ludwig und sein Schützling
ISBN-13: 9783753464282
Books on Demand

Hedwig Courths-Mahler veröffentlicht ihren romantischen historischen Roman "König Ludwig und sein Schützling" unter dem Pseudonym Hedwig Brand. Das Buch erschien 1911 bei Richard Hermann Dietrich in Dresden, am 25. Jahrestag des tragischen Todes des Königs, der sich am 13. Juni 1886 im Starnberger See ereignete. Der Schützling des Königs ist das Kind eines Försterehepaares, das in einem Wald bei Schloss Hohenschwangau lebte. Der König freundet sich bei einer zufälligen Begegnung mit dem Mädchen an und will ihr die bestmögliche Ausbildung zukommen lassen. Das kleine Mädchen, Walpurga Malwinger, genannt Burgerl, war musikalisch und gesanglich begabt und der König förderte ihre musikalische Ausbildung. Das Kind wuchs zu einer schönen jungen Dame heran. Eines Tages hörte Richard Wagner sie singen und geriet sofort in den Bann ihrer wunderbaren Stimme.
Ein Buch, das Freunde von Ludwig II. und Richard Wagner begeistern dürfte.

[FR]

Hedwig Brand (Courths-Mahler) 
La pupille du roi Louis II de Bavière

C'est en 1911 que Hedwig Courths-Mahler publia son roman sentimental historique König Ludwig und sein Schützling (« La pupille du roi Louis II de Bavière ») sous le pseudonyme d'Hedwig Brand. 110 ans après sa publication ce roman wagnérien est enfin traduit en français.


La protégée du roi est l'enfant d'un couple de forestiers vivant au coeur d'une forêt proche du château de Hohenschwangau. Au hasard d'une rencontre, le roi se lie d'amitié avec la petite fille au point de vouloir lui assurer la meilleure des formations scolaires possible. La petite fille, Walpurga Malwinger, dite Burgerl, est douée pour la musique et le chant et le roi favorise sa formation musicale. L'enfant grandit et devient une ravissante jeune fille. Un jour le hasard veut que Richard Wagner l'entende chanter et tombe immédiatement sous le charme de sa voix merveilleuse...

Un conte initiatique qui devrait ravir les amis de Louis II et de Richard Wagner.

Pour lire un extrait et/ou commander le livre

Commande en France et en Europe : via Bodla Fnac, le Furet du Nord

Commander en Allemagne via Hugendubel  



Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire

La Sylphide dans la version de Pierre Lacotte au Ballet d'État de Bavière — Quatrième partie

Maria Taglioni (1804-84) in  La Sylphide, Souvenir d'Adieu  (6 lithographies d'Alfred-Édouard Chalon, 1845) Nous poursuivons notre e...